De nacht van 31 januari op 1 februari 1953

Zaterdag 31 januari was het springvloed. Dat is een extra hoge waterstand van de zee. En er woedde die dag ook nog een noordwesterstorm. In de nacht kreeg de storm de kracht van een orkaan. De springvloed en de hevige storm zweepte het water van de Noordzee op. Zo hoog dat veel dijken in Nederland het begaven. Vloedgolven van soms wel twee meter hoog rolden de polders in. Grote gebieden in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland overstroomden. Het zoute water sleurde alles mee.

Reddingsacties en hulp

overstromingen

Zodra het licht werd probeerden mensen uit het rampgebied met hun boten mensen en dieren te redden. Omdat het zondag was en omdat alle verbindingen zoals telefoonlijnen waren uitgevallen, kwam de hulp uit de rest van het land langzaam op gang. Later kwamen Nederlandse, Belgische, Franse, Amerikaanse en Britse soldaten met boten, vliegtuigen en helikopters naar het rampgebied. Veel mensen die nog op de daken en zolders zaten werden door hen gered. De soldaten brachten de slachtoffers naar cafés, jeugdherbergen, scholen en kerken. Daar werden ze opgevangen en kregen ze warme kleren en eten en drinken. In de weken na de Ramp, werd er door veel mensen geld gegeven aan het 'Nationaal Rampenfonds'. Bijna 140 miljoen gulden! Dat was in die tijd een heel hoog bedrag. Het Rode Kruis zamelde kleding en dekens in. En ook het buitenland gaf voedsel en goederen om de slachtoffers te helpen.

Oorzaken en gevolgen

ondergelopen gebied

Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) werden veel dijken in Nederland beschadigd. Na de oorlog werd er weinig gedaan om deze dijken te herstellen. Nederland had het te druk met de 'wederopbouw'. Bruggen, wegen en fabrieken waren bijna allemaal vernield en locomotieven, wagons en vele machines waren kapot of gestolen. Het kostte veel tijd en geld om dit allemaal weer op orde te brengen. Aan de dijken waren ze nog niet toegekomen. Toen in de nacht van 1 februari het water steeg, braken deze dan ook door of zakten ineen. 1835 mensen verdronken bij de Watersnoodramp net als duizenden dieren zoals koeien, varkens en paarden. Meer dan 72.000 mensen moesten tijdelijk verhuizen (zij mochten logeren bij gastgezinnen). Duizenden huizen, boerderijen en andere gebouwen waren helemaal verwoest of zwaar beschadigd. Het duurde nog jaren voordat de boeren weer normale oogsten hadden. Het zoute water had de akkers geen goed gedaan.

Dijkherstel

Dijken

Direct na de Ramp werd begonnen met het repareren van de dijken. In het begin gebeurde dit met zandzakken. Maar al gauw stuurde de regering tractoren en andere moderne machines. Nadat een dijk was gedicht werd het gebied erachter drooggemalen en opgeruimd. In april 1953 waren nog elf dijken niet gedicht. Op 6 november, zeven maanden na de Ramp, werd het laatste gat bij Ouwerkerk op Schouwen-Duiveland gesloten.

Deltawerken

Deltawerken

Lang voor de Watersnoodramp van 1953 hadden dijkenbouwers het zogenaamde 'Deltaplan' bedacht. Dat was een plan om de zeearmen in Zuidwest-Nederland af te sluiten. Dat plan was nooit uitgevoerd, maar na de Ramp werd er haast achter gezet. Het ene zeegat na het andere werd met dammen gedicht en alle dijken langs de Nederlandse kust werden opgehoogd. Door de Deltawerken is de kans op een watersnoodramp veel en veel kleiner.

Andere watersnoodrampen

• Eerste Kerstdag 1277: Noord-Nederland wordt getroffen door een grote overstroming. De zee dringt diep het land in en Nederland raakt hierdoor grote gebieden kwijt.
• 19 november 1421: de St.Elisabethsvloed zorgt ervoor dat de Grote Waard bij Dordrecht onder water komt te staan. Twintig dorpen verdwijnen. Een legende vertelt ons dat tijdens deze overstroming een kat het leven van een baby redde door op haar wiegje heen en weer te lopen zodat die niet zou omslaan.
• 1 november 1570: Nederland wordt getroffen door een hele grote watersnoodramp, de Allerheiligenvloed. In Zeeland komen 3000 mensen om, in Friesland 20.000 en in Groningen 9000.
• Kerstmis 1717: bij een stormvloed komen in Groningen en Friesland zo'n 5000 mensen om.
• 22 november 1776: grote delen van Overijssel en Noord-Utrecht overstromen.
• Januari 1916: op veel plaatsen in Noord-Holland, Gelderland en Overijssel breken de dijken door

Wist je dat?

• Vanaf de 6e eeuw voor Christus bouwden boeren in Friesland en Groningen terpen om zich te beschermen tegen overstromingen. Terpen zijn heuvels van klei, zand, mest en zeewier. In het begin woonde iedere familie op haar eigen terp, maar al snel werden de terpen bij elkaar gevoegd, waardoor er terpdorpen ontstonden. Een aantal van die terpdorpen bestaat nog steeds.
• In de 12e eeuw begonnen vele monniken in Friesland en Groningen met het bouwen van dijken. Zij zorgden ervoor dat grote gebieden, die tegen overstromingen waren beschermd, bewoond konden worden.
• In Nieuwerkerk aan de IJssel ligt het laagste punt van Nederland: 6,74 meter onder de zeespiegel.
• Een aantal slachtoffers van de Watersnoodramp mocht logeren bij prinses Wilhelmina in paleis Het Loo.
• Koningin Juliana heeft direct na de Ramp veel plaatsen in het rampgebied bezocht.
• De kinderboekenschrijver Jan Terlouw heeft een mooi boek geschreven over de Watersnoodramp: Oosterschelde Windkracht 10.
• Niet alleen Nederland werd getroffen door de Watersnoodramp. Ook in Engeland, België, Denemarken en Duitsland liepen dorpen onder water en kwamen mensen om.
• Voor het dichten van de dijken werden op sommige plaatsen caissons gebruikt, dat zijn grote betonnen bakken. In Ouwerkerk is het museum over de Ramp in zo´n caisson gemaakt.
• HOOFDSTUK 2

• Koning Beatrix

  2005 was een bijzonder jaar voor koningin Beatrix. Toen was ze namelijk al 25 jaar koningin van Nederland. En dat moest gevierd worden! Zo waren er heel veel tentoonstellingen over de koningin en het koningshuis, er werden speciale boeken uitgegeven en er werden speciale televisieprogramma's gemaakt.De koningin bezocht alle provincies van het land. In de maand september 2005 stond de provincie Flevoland op het programma. Bijna iedereen is het er over eens dat Beatrix haar werk goed doet. Maar wat doet ze nu eigenlijk allemaal?

  Beatrix als staatshoofd

  De koningin is staatshoofd van Nederland. Ze is lid van de regering. Toch is ze niet de baas van het land. Dat is de regering. En de regering wordt gekozen door de burgers. Elke vier jaar komt er een andere regeringsploeg. De koningin is de enige die blijft. Zij is namelijk niet gekozen. Zij is koningin doordat haar moeder Juliana koningin was. Net zoals kroonprins Willem-Alexander koning wordt omdat hij de zoon is van koningin Beatrix.

  'Het geheim van het paleis'

  De regering die bestaat uit de minister-president, de ministers èn de koningin. De beslissingen worden alleen door de ministers genomen. Maar de koningin praat wèl mee. Elke week gaat de minister-president met haar praten, dan verteld hij wat er allemaal aan de hand is en wat de regering van plan is. Wat de koningin dan zegt weten we niet. Dat is 'het geheim van het paleis'.

  Symbool

  

  Koningin Beatrix in haar vrije tijd

  De koningin heeft nòg een belangrijke taak. Ze is een symbool. Dat betekent dat mensen tegen haar op kijken en in haar een voorbeeld zien. Ze moet dus alles goed doen. Ze moet netjes praten, ze mag nooit iets doms zeggen, ze moet tegen iedereen aardig zijn, ze moet overal verstand van hebben en haar haar moet altijd goed zitten. Dat is best een moeilijke taak.

  Beatrix heeft zelf ooit gezegd dat het een baan is waar niemand om zou vragen, maar dat ze het nu eenmaal moet doen. En dan wil ze het ook goed doen, want dat is de aard van de koningin. Een groot nadeel van koningin-zijn is dat veel mensen van alles willen weten over de koningin. Fotografen van roddelbladen gaan als het nodig is in de bosjes liggen om foto's te maken. De koningin probeert zich zo goed mogelijk te beschermen daartegen want in haar vrije tijd moet ze toch gewoon kunnen leven!

  Buitenlandse reizen

  

  Beatrix

  De koningin gaat vaak op reis.  Dan ontmoet ze andere vorsten of presidenten. Zo'n bezoek heet een staatsbezoek. Dat is goed voor ons land. Want op die manier krijgen andere landen een goed beeld van Nederland. En dat is goed voor de bedrijven in ons land, dan komen er meer banen en hebben de mensen meer geld.

  HOOFDSTUK 3

  Politieke moorden

  6 mei 2001 werd Nederland opgeschrikt door de moord op de Nederlandse politicus Pim Fortuyn. Het was net voor de verkiezingen en Pim Fortuyn wilde deze verkiezingen heel graag winnen. De moord op Pim Fortuyn was de eerste politieke moord sinds eeuwen, zeiden de mensen.Pim Fortuyn was een nieuwkomer in de politiek. De verkiezingen voor de Tweede Kamer kwamen eraan en hij had veel kritiek op de politiek in Den Haag. De politici deden het niet goed, het moest allemaal anders volgens hem.

  Pim Fortuyn

  

  standbeeld Pim Fortuyn

  Veel mensen waren het met Pim Fortuyn eens. Hij had een eigen partij opgericht: de Lijst Pim Fortuyn, de LPF. Hij wilde heel graag minister-president van Nederland worden. Veel mensen vonden dat hij eindelijk eens duidelijk zei waar het over moest gaan in de politiek. Hij durfde ten minste te zeggen wat er niet deugde en hoe het beter moest!!

  Pim Fortuyn werd steeds populairder. Er waren ook mensen die een hekel aan hem hadden. Ze waren het niet eens met zijn ideeën. Ook vroegen zij zich af hoe Pim al zijn plannen zou gaan betalen.

  Aanslag op het Mediapark

  Op 6 mei gebeurde er iets wat niemand had verwacht. Iemand schoot op Pim Fortuyn toen hij een radiostudio in Hilversum verliet. Pim Fortuyn overleefde de aanslag niet. De dader werd al snel gepakt.

  Later werd duidelijk dat hij het niet eens was met de ideeën van Pim Fortuyn. Hij zag hem als een gevaar voor Nederland en de Nederlandse regering. Daarom heeft hij hem vermoord.

  Politiek motief

  De reden waarom iemand een ander wil vermoorden, heet het motief. Wanneer het motief van de moordenaar met politiek te maken heeft, dan is het een politieke moord. De politici in Den Haag waren geschokt.

  In de politiek ben je het vaak niet met elkaar eens. Maar dan wordt er gepraat om een ander te overtuigen. Een politieke moord gebeurde wel eens in andere landen, maar niet in Nederland. Voor politieke moorden moet je in Nederland ver de geschiedenis in duiken.

  Floris V

  

  Floris V

  Floris V was een belangrijk man in Holland. Hij was graaf van Holland, dat betekent dat hij samen met andere edelen Holland bestuurde. Een aantal edelen was het niet eens met de politiek van Floris. Floris gaf de boeren bijvoorbeeld meer vrijheid en de mensen hoefden geen tol meer te betalen om door Holland te reizen.

  Daarom maakten zij een plan om Floris te ontvoeren. Op 23 juni 1296 namen vijf mannen Floris mee en hielden hem gevangen op zijn eigen slot, het Muiderslot. Toen het volk hoorde dat hun Floris werd vastgehouden kwamen ze naar het slot om de graaf te bevrijden. De edelen schrokken van het volk en één van hen stak Floris neer.

  Willem van Oranje

  

  Graf Willem van Oranje

  De tweede politieke moord in Nederland werd gepleegd in 1584. Stadhouder Willem van Oranje werd toen vermoord. Hij was het niet eens met de koning over het geloof en het bestuur in Nederland. De koning was daar niet blij mee. Daarom verklaarde hij Willem van Oranje vogelvrij. Dit betekende dat iedereen hem mocht doden en daar ook nog een beloning voor kreeg. En dat gebeurde ook. Balthasar Gerards sloop het huis van Willem binnen en schoot hem neer.

  Gebroeders de Witt

  

  standbeeld gebroeders de Witt in Dordrecht

  Ongeveer honderd jaar later volgde weer een politieke moord in Nederland. In 1672 werden de gebroeders De Witt in Den Haag op een vreselijke manier vermoord.

  Johan de Witt was in die tijd de machtigste man in Nederland. Hij was een goed bestuurder die voor veel welvaart in Nederland zorgde. Engeland en Frankrijk waren jaloers en begonnen telkens een oorlog met Nederland.

  Het Nederlandse volk gaf Johan de Witt hiervan de schuld. Ook Cornelis de Witt, de broer van Johan en stadsbestuurder van de stad Dordrecht, werd beschuldigd van verraad. Op 20 augustus werd Cornelis verbannen uit de Republiek, hij moest het land uit. Johan ging zijn broer ophalen.

  Waarschijnlijk is dit een smoes geweest om beide broers samen te kunnen pakken. Het woedende volk sleurde de broers uit de gevangenis. Ze werden gruwelijk vermoord. Hun lichamen werden daarna midden in Den Haag opgehangen. Iedereen kon zien dat ze dood waren. Het was een verschrikkelijk gezicht.

  Politieke moorden

  Floris de Vijfde, Willem van Oranje, de gebroeders de Witt, waren belangrijke politieke moorden uit de geschiedenis van Nederland. Gelukkig zijn het uitzonderingen. De moord op Pim Fortuyn kan aan dit droevige rijtje worden toegevoegd.

  Wist je dat?

   

  • Floris de V wordt als een groot staatsman gezien. Zijn regering bracht het gewest Holland tot een grote bloei.
  • In maart 1582 was er al een aanslag gepleegd op Willem van Oranje. Deze aanslag overleefde hij.
  • In het Prinsenhof in Delft kun je de plek bekijken waar Willem van Oranje vermoord is.
  • Er zijn nog steeds een aantal vragen niet opgelost. Waarom zijn er maar twee kogelgaten te zien? In de geschiedenisboeken staat dat er drie keer geschoten is. Hoe kan dat? En waarom zitten de kogelgaten zo laag in de muur, Willem was toch groter?
  • In de Nieuwe kerk in Delft is een prachtig grafmonument voor Willem van Oranje opgericht. Het is in wit en zwart marmer uitgevoerd.
  • In Den Haag staat een standbeeld van Johan de Witt. Hij wijst precies naar de plek waar hij is vermoord.
  • In het Haags Historisch museum kun je de tong van Johan de Witt en de teen van zijn broer Cornelis bewonderen. Ze staan in een potje op sterk water.
  • HOOFDSTUK 4

  • De eerste gulden

    

    De eerste gouden gulden

    Sinds 1 januari 2002 betalen Nederlanders niet meer met guldens. De euro is er voor in de plaats gekomen. De gulden is dus geschiedenis geworden. Maar wat is de geschiedenis van de gulden? Hoe lang is de gulden betaalmiddel geweest?

    De eerste gulden

    De eerste gulden werd in 1252 in Florence, Italië geslagen. Het was een gouden munt. Op de voorkant stond een afbeelding van Johannes de Doper, de stadsheilige van Florence. Op de achterkant stond het wapen van de stad, de lelie (in het Latijn: florensus). De zuiver gouden munt uit Florence was betrouwbaar en werd daarom ver buiten Florence als betaalmiddel gebruikt. Verschillende vorsten in Europa lieten ook gouden munten slaan in de vorm van de gouden munt uit Florence. In Nederland werd deze gouden munt, gulden genoemd. De afkorting f of fl op een prijskaartje komt van de oude naam florijn. Zo werd de gouden munt uit Florence toen genoemd.

    Zilveren guldens

    Driehonderd jaar geleden werd de gulden niet langer van goud maar van zilver gemaakt. De naam bleef toch gulden. Op de voorkant stond de Griekse godin Pallas Athene afgebeeld. In haar hand had ze een speer, een piek. Daarom noemen we de gulden ook 'piek'.

    De gulden in ons koninkrijk

    

    

    In 1814 werd Nederland een koninkrijk. De gulden werd officieel betaalmiddel voor het hele rijk. De gulden werd onderverdeeld in 100 centen. Het portret van koning Willem I stond aan de ene en het koninkrijkswapen, de Nederlandse leeuw, aan de andere kant. In de rand kwam de tekst 'God * zij * met * ons'. Alle volgende guldens onder koning Willem II en Willem III, en de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix, hadden dit ook in de rand staan.

    Nikkelen guldens

    Vanaf 1967 werd het zilver in de gulden meer waard dan de gulden zelf. Mensen gingen de gulden dus bewaren in plaats van ermee betalen. Daarom werd de gulden sindsdien van goedkoper materiaal gemaakt, van nikkel.

    De koningin Beatrix gulden

    Toen Beatrix in 1980 koningin werd ging de gulden er heel anders uitzien. Een modern ontwerp van lijnen en balkjes aan de ene en een half portret van de koningin aan de andere kant.

    De laatste gulden

    

    De laatste gulden

    De laatste Nederlandse gulden mocht een bijzonder ontwerp hebben. Het Ministerie van Financiën organiseerde hiervoor een prijsvraag voor het leukste ontwerp. Die werd door Tim van Melis, een leerling uit groep 8, gewonnen.

    Wist je dat?

     

    • Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ons land door de Duitsers bezet. De Duitsers brachten de zilveren Nederlandse munten naar Duitsland. Er mocht ook niet meer mee betaald worden. Ze moesten zelfs worden ingeleverd. In de plaats van de 'oude' zilveren munten kwamen zogenaamd zilverbonnen van papier.
    • De portretkoppen van de verschillende koningen en koninginnen kijken om en om, naar rechts of links. Willem I kijkt naar links, Willem II naar rechts. Bij de eerste nieuwe munt van koningin Juliana, werd een fout gemaakt. Zij keek naar links, dezelfde kant als haar moeder koningin Wilhelmina. De munten moesten allemaal opnieuw geslagen worden, maar nu met de kop in de goede richting.
    • Bij het aantreden van koningin Beatrix in 1980 verscheen er een dubbelportret op de nieuwe guldens en rijksdaalders. Moeder en dochter, Juliana en Beatrix, zijn samen afgebeeld.
    • Op de kant van het Rijkswapen zie je links en rechts van het wapen heel klein een tekentje afgebeeld. Links het muntmeesterteken, rechts het muntteken. Het teken links kiest de muntmeester zelf.
    • De muntmeester is de directeur van de Munt in Utrecht, waar de munt werd geslagen. Het muntmeesterteken verschilt dus telkens. Op de guldens na 1980 zie je het muntmeesterteken links naast het jaartal staan. Het muntteken is bedoeld om vervalsing tegen te gaan.
    • Op de rand van de gulden staat: God * zij * met * ons. Het is een wens die ook al op oudere munten was te lezen. De tekst voorkwam dat mensen gingen 'snoeien'. Door de tekst kon je namelijk goed zien wanneer mensen stukjes van de gouden en zilveren hadden afgeslepen.
    • De moderne guldens van na 1980 hebben lijnen en blokjes. Zo kun je ook de waarde voelen. De gulden heeft verticale en horizontale lijnen met een blok. Het kwartje heeft ook deze lijnen, maar met vier blokjes, omdat een kwartje een kwart is van de gulden.
  • HOOFDSTUK 5

  • De Euro

    

    De euro

    Sinds 2002 betalen wij in Nederland met de euro, net als de meeste andere landen die lid zijn van de Europese Unie (EU). De euro verving de Nederlandse gulden: de munteenheid waarmee wij voor de komst van de euro betaalden.

    De Euro is een Europese munt. Veel landen in Eurpa hebben de euro als betaalmiddel. Alle munten hebben dezelfde voorkant maar de achterkant van de munten verschillen per land. Toch kan je in alle Eurolanden met alle munten betalen.

  • HOOFDSTUK 6

  • Annie M.G. Schmidt

    

    Annie M.G. Schmidt

    "Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het allemaal terecht." Dat zei Annie M.G. Schmidt. Woorden die helemaal bij haar passen. Want Annie was een beetje dwars. Ze zei dingen die eigenlijk niet mochten, die ondeugend waren. Maar daardoor was ze juist zo grappig en leuk.

    Misschien ken je Annie wel als schrijfster van Pluk van de Petteflet, of een van haar andere boeken. Maar Annie schreef niet alleen boeken. Ze maakte ook gedichten, toneelstukken en musicals en schreef teksten voor liedjes en televisieprogramma's.

    Schrijven

    

    Annie M.G. Schmidt

    Annie wordt ongeveer 100 jaar geleden geboren in Zeeland. Haar vader is dominee en haar moeder juffrouw. Annie kan al vroeg lezen en schrijven. En ze is er dol op. Het allerliefste wil Annie dan ook schrijfster worden. Als ze veertien jaar is, stuurt Annie haar versjes naar een bekende dichter. Die vindt dat Annie veel talent heeft. Ze moet er wat mee doen.

    Het Parool

    

    Het Parool

    En dat doet Annie, als ze gaat werken bij de krant Het Parool. Vijfendertig jaar is ze dan. Eigenlijk werkt ze voor het archief: haar taak is om alle belangrijke papieren van de krant goed op te bergen. Maar dan wordt Annie gevraagd om eens wat versjes en verhaaltjes te gaan schrijven voor de kinderpagina van de krant. En dat doet ze heel goed. Kinderen vinden het prachtig.

    En dus gaat Annie steeds vaker voor de krant schrijven. Samen met tekenaar Fiep Westendorp bedenkt en maakt ze Jip en Janneke. Elke dag verschijnt er een avontuur van die twee in de krant. Later worden er boekjes van die verhaaltjes gemaakt.

    Boeken, versjes en liedjes

    

    En daar blijft het niet bij! Annie maakt nog veel meer boeken, versjes en liedjes voor kinderen. Tegen het einde van de jaren vijftig van de vorige eeuw, is Annie een van de populairste schrijvers voor kinderen geworden. En ook bij volwassenen heeft ze succes. Voor hen schrijft ze vooral toneelstukken, liedjes en radio- en televisieseries.

    Braaf en truttig

    

    Waarschijnlijk is Annie zo populair omdat ze heel goed is in het laten zien hoe de mensen in Nederland denken en doen. Ze vindt de mensen in Nederland maar braaf en tuttig. Ze apen ze elkaar na en denken niet zelf na.

    Kritiek op de samenleving

    

    En Annie is niet de enige met kritiek. Er zijn meer mensen in haar tijd die vinden dat de samenleving van Nederland te braaf is. Nederland moet veranderen. En dat laten ze merken ook... vaak op een niet zo'n voorzichtige manier. Veel mensen vinden deze acties veel te gewelddadig. Ze willen er daarom ook niet naar luisteren.

    Succes

    

    Maar Annie gebruikt géén geweld. Zij levert haar kritiek op een vriendelijke en grappige manier. Door het op te schrijven. Haar teksten staan vol dingen die eigenlijk niet mogen in haar tijd, die ondeugend zijn.

    Maar daardoor vinden kinderen èn volwassenen het juist zo leuk!En misschien dat juist daardoor veel mensen naar haar luisteren en gaan nadenken over wat Annie zegt en schrijft.

    Het geheim van haar succes? Volgens Annie zelf komt dat omdat ze zich altijd acht jaar is blijven voelen.

    HOOFDSTUK 7

    Willem Drees

    

    Willem Drees

    Dit is Willem Drees. Hij is een heel belangrijke minister-president geweest in Nederland in de periode vlak na de tweede wereldoorlog. En veel Nederlanders vinden hem zelfs de beste minister-president van de afgelopen 100 jaar.

    Willem Drees regeert in ons land van 1948 tot 1958. Het is een spannende tijd. Er moet veel gebeuren in Nederland. Ons land moet opgebouwd worden na de tweede wereldoorlog, want toen is er veel kapot gemaakt. Willem Drees geeft leiding aan de ministers. Een belangrijke man dus, maar toch is hij heel eenvoudig.Willem houdt niet van luxe. Hij woont in een gewoon rijtjeshuis. Hij gaat net als andere Nederlanders op zijn fiets naar zijn werk. Ondanks zijn belangrijke functie voelt hij zich niet meer dan anderen.

     

    Willem Drees heeft veel meegemaakt in zijn leven. Toen het slecht ging in Nederland zag hij veel arme mensen om zich heen. Werkloze mensen, zonder inkomen en bijna geen geld om te kunnen bestaan. De regering helpt hen wel, maar dat is niet genoeg. Mensen verkopen hun laatste spulletjes. Sommigen moeten de straat op om te bedelen.

    In de oorlog wordt ons land veroverd door de Duitsers. Willem Drees wordt gevangen gezet. Hij ziet hoe mensen die anders zijn worden vernederd en zelfs vermoord. Al deze gebeurtenissen maken veel indruk op Willem Drees. Vandaar dat hij de situatie in Nederland wil veranderen.

    Als Willem in 1948 minister president wordt, kan hij met zijn werk beginnen. Onder zijn leiding wordt ons land opgebouwd na de verwoestende tweede wereldoorlog. Iedereen helpt mee.

    Maar Willem Drees doet meer. Hij vindt dat niemand in Nederland in armoede mag leven. Ook mensen zonder werk, ouderen en mensen met een handicap niet. Alle Nederlanders moeten een deel van hun salaris afstaan. Via deze belasting zorgt de regering ervoor dat zieke, werkloze of arme mensen toch geld krijgen om van te leven. Dat wordt vastgelegd in allemaal wetten.

    De bekendste wet is de Algemene Ouderdoms Wet, de AOW. Hierin staat dat iedere Nederlander na zijn 65ste verjaardag elke maand een geldbedrag krijgt. Mensen die hun hele leven hard hebben gewerkt kunnen op deze manier rustig van hun oude dag genieten. Daar zijn de Nederlanders hem nu nog dankbaar voor. Daarom heeft Willem een bijnaam gekregen: 'Vadertje Drees.'

    HOOFDSTUK 8

    Sebrenica

    

    Joegoslavië

    Joegoslavië was vroeger één land. Maar in 1990 valt Joegoslavië uit elkaar. Verschillende groepen mensen met andere gewoonten en geloof krijgen ruzie met elkaar. Iedere groep wil zijn eigen land. Ook de Serviërs en Bosniërs. Ze krijgen ruzie om de verdeling van de grond. Er komt een burgeroorlog.

    Het gaat er hard aan toe. Servische en Bosnische soldaten maken veel slachtoffers. De Serviërs zijn aan de winnende hand. Ze gebruiken veel geweld. Niet alleen tegen soldaten, ook tegen de burgers. Andere landen in de wereld vinden dat de Serviërs te ver gaan. Zomaar burgers het land uitsturen of zelfs vermoorden dat kan niet.

    De landen die samenwerken in de Verenigde Naties sturen soldaten uit verschillende landen om de Bosniërs te beschermen tegen de Serviërs. Er worden veilige gebieden aangewezen. Alle burgers in deze gebieden zullen door VN-soldaten worden beschermd. VN-soldaten dragen blauwe helmen zodat iedereen ze kan herkennen.

    Ook Nederland stuurt soldaten. Zij moeten de burgers in het gebied rondom de stad Srebenica beschermen. Maar ze mogen zich niet bemoeien met de oorlog.
    En dus ook niet vechten. Ze zijn er onpartijdig. Daarom krijgen ze maar weinig wapens mee. Iedereen denkt dat de VN-soldaten niet zullen worden aangevallen.

    Maar de Serviërs trekken zich niets aan van de VN-soldaten. Brutaal vallen ze het beschermde gebied rond Srebenica binnen. Duizenden Bosnische burgers vluchten in paniek de bergen in. Daar worden honderden van hen vermoord door de Serviërs. Anderen vluchten naar het legerkamp van de Nederlanders. Ze hopen daar veilig te zijn. Maar de Serviërs willen dat de Nederlandse soldaten de vluchtelingen aan hen uitleveren. Als ze dat niet doen zullen de Serviërs het legerkamp aanvallen.

    De Nederlandse VN-soldaten kunnen niets doen. Ze hebben weinig wapens en mogen niet vechten. Ze doen wat de Serviërs willen en geven de vluchtelingen mee met de Servische soldaten. De vluchtelingen worden afgevoerd. De mannen in aparte bussen gescheiden van de vrouwen en kinderen. Maar de mannen worden niet het land uitgezet of gevangen genomen. Ze worden door de Serviërs in koelen bloede vermoord.

    Later wordt deze verschrikkelijke waarheid pas duidelijk. 7414 mannen uit Srebenica zijn gemarteld en vermoord door de Serviërs. Terwijl de Nederlandse VN-soldaten hen hadden moeten beschermen! Hoe kon dat gebeuren? Er wordt een onderzoek ingesteld. De Nederlandse VN-soldaten krijgen niet de schuld. Ze hadden deze moordpartij onmogelijk kunnen voorkomen. Maar het Nederlandse kabinet treedt af. Zij hebben de soldaten tenslotte naar Srebenica gestuurd.

    Voortaan moet er beter worden nagedacht welke opdracht en welke wapens soldaten meekrijgen als ze in een ander land mensen moeten helpen. Wat er in Srebrenica is gebeurd mag nooit meer voorkomen. Die les heeft Nederland wel geleerd.

    HOOFDSTUK 9

    De eerste cd

    In 2007 vierde de cd haar 25ste verjaardag. Cd is een afkorting van "compact disk". Dat betekent letterlijk "compacte schijf". Het kleine, zilveren schijfje was meteen een groot succes!

    De bedrijven Philips en Sony hadden de cd ontworpen om muziek op te zetten. De eerste cd's werden in 1982 in een fabriek in Duitsland gemaakt.

    Een jaartje later lagen ook de eerste cd-spelers in de winkel. In 1986 werden er al meer cd-spelers verkocht dan platenspelers. En in 1988 gingen er meer cd's dan lp's over de toonbank.

    De cd was dus een groot succes. Dat kwam niet alleen omdat hij een veel beter geluid gaf dan een lp. De mensen vonden hem er ook veel mooier uitzien dan de grote, zwarte plaat.

    

    De eerste cd-speler (Foto: Hifimuseum)

    De langspeelplaat

    

    Platenspeler (Foto: Hifimuseum)

    Voor dat de cd er was, kochten mensen lp's. Lp is een afkorting van "langspeelplaat". Een lp is een grote, zwarte plaat. Op die plaat zitten groeven. Als daar de naald van een platenspeler overheen wordt gehaald hoor je muziek. Na de komst van de cd en de cd-speler zijn de lp en de platenspeler langzaam verdwenen.

    Veel meer dan muziek

    Vandaag gebruiken we de cd al lang niet meer alleen voor het luisteren naar muziek. Op een cd-rom kunnen we bijvoorbeeld teksten en foto's bewaren. We kunnen nu zelfs bewegende beelden op 't glimmende schijfje bewaren: de dvd.

    De dvd lag in 1998 voor het eerst in de winkel. Dvd is de afkorting voor "digital video disc". In het Nederlands betekent dat "digitale video schijf". De dvd is door het mooie beeld en geluid een even groot succes als de cd.

    Lang zal hij leven?

    Of de cd ooit haar 50ste verjaardag zal vieren is maar zeer de vraag. Muziekwinkels verkopen steeds minder cd's. Dat komt omdat steeds meer mensen hun muziek (illegaal) van internet halen. Ze downloaden de muziek en luisteren het op hun mp3-spelers. Zeg eens eerlijk: hoe kom jij aan je favoriete muziek?

     

    HOOFDSTUK 10